Bitcoin 
Ethereum 
Tether 
Solana 
BNB 
XRP 
USDC 
Cardano 
TRON 
Avalanche 
Shiba Inu 
Wrapped Bitcoin 
Toncoin 
Chainlink 
Bitcoin Cash 
Litecoin 
Uniswap 
Internet Computer 
Polygon 
Tương tự như ZkSync, StarkNet, Scroll hay Polygon zkEVM, Taiko là một dự án Layer-2 được xây dựng trên Ethereum. Mặc dù đây là cái tên vẫn còn khá xa lạ do chưa thực sự hoạt động năng nổ nhưng việc cam kết ra mắt zkEVM type 1 và đã huy động được số tiền lớn qua các vòng gọi vốn khiến cộng đồng cũng khá tò mò về dự án này. Vậy Taiko là gì? Đi tìm hiểu ngay nào!
Taiko là gì?
Taiko là một nền tảng Zk Rollup Chain xây dựng trên Ethereum, đang phát triển zkEVM cho riêng mình. zkEVM cho phép dự án từ Ethereum và các EVM Blockchain triển khai và hoạt động trên Taiko mà không cần thay đổi ngôn ngữ lập trình, với khả năng sử dụng Solidity.
Taiko là L2 có được tính bảo mật từ Ethereum. Không có trình sắp xếp hoặc trình xác minh tập trung, tất cả các hoạt động đều không được phép và do cộng đồng điều khiển.
Đồng thời Taiko còn định vị mình là Type 1 ZK-EVM. Theo như Taiko thì ZK-EVM Type 1 ưu tiên khả năng tương thích hơn là chi phí tạo ra bằng chứng. Một thuật ngữ khác cho ZK-EVM Loại 1 là “tương đương với Ethereum”. Thuật ngữ này xuất phát từ thực tế là ZK-EVM Loại 1 không thực hiện thay đổi nào đối với kiến trúc Ethereum, cho dù đó là hàm băm, cây trạng thái hay chi phí gas. Tính tương đương này cho phép dự án sử dụng lại các máy khách thực thi với sự sửa đổi tối thiểu.
Cơ chế hoạt động của Taiko
Taiko hoạt động thông qua ba đối tượng chính: Proposer, Prover và Node Runner.
- Proposer: tạo khối từ giao dịch của người dùng trên Taiko và đề xuất chúng lên Ethereum.
- Prover: tạo chứng minh ZK-SNARK để kiểm tra tính hợp lệ của các giao dịch và khối được đề xuất.
- Node Runner: thực thi giao dịch trong mạng lưới và cũng phải chạy node để đáp ứng vai trò của họ.
Quá trình xác nhận giao dịch trên Taiko diễn ra như sau:
- Người dùng thực hiện giao dịch trên Taiko.
- Proposer tạo và đề xuất các khối Rollup chứa giao dịch lên Ethereum.
- Prover tạo chứng minh hợp lệ cho các khối được đề xuất.
- Sau khi Prover xác minh tính đúng đắn của các khối, chúng sẽ được đánh dấu là đã hoàn thành trên chain.
Lộ trình phát triển
Vào tháng 12/2022, Taiko đã ra mắt Mạng thử nghiệm Alpha-1.
Sau đó, vào tháng 3/2023, Taiko đã tiến hành ra mắt Mạng thử nghiệm Alpha-2 với các bộ chứng minh không được phép và các mạch ZK-EVM một phần.
Các bước tiếp theo trên con đường đến Taiko Mainnet bao gồm việc phát triển các mạch ZK-EVM đầy đủ, đề xuất phi tập trung và chứng minh phi tập trung. Các mốc quan trọng này đang được lên kế hoạch và dự kiến sẽ hoàn thành trong đầu năm 2024.
Điểm nổi bật của Taiko
Tương thích hoàn hảo với Ethereum
Taiko là ZK-EVM tương đương với Ethereum (Loại 1), tương thích tối đa với Ethereum. Không cần biên dịch, kiểm tra lại hoặc sử dụng công cụ bổ sung. Mọi thứ đều hoạt động tốt, được đảm bảo.
Phù hợp với cộng đồng
Taiko được xây dựng dựa trên sự hỗ trợ và đóng góp của cộng đồng, với mã nguồn hoàn toàn mã nguồn mở và miễn phí để sử dụng và chỉnh sửa.
Bảo mật là trên hết
Taiko không yêu cầu bất kỳ giả định tin cậy bổ sung nào đối với Ethereum và hoạt động dựa trên mạng lưới người đề xuất/người chứng minh không được phép từ ngày đầu tiên, kế thừa mức độ phân cấp của Ethereum.
Comments (No)